سند روايت در التمهيد

سند روايت در التمهيد
ابن عبدالبرّ نيز اين روايت را در التمهيد آورده است; در سند آن افراد بسيارى كه لازم است مورد جرح و نقد قرار گيرند وجود دارد ولى بررسى شرح حال كثير بن عبداللّه كافى است. همو كه ابن عبدالبرّ روايت مرسل را از طريق او به صورت متّصل نقل كرده است.
اكنون شرح حال او را به نقل از ابن حجر عسقلانى بررسى مى كنيم(1):
ابو طالب نقل مى كند كه احمد در مورد كثير بن عبداللّه مى گويد: او منكر الحديث است، قابل اعتنا نيست.
عبداللّه بن احمد مى گويد: پدرم از حديث كثير بن عبداللّه در مسند ممانعت نمود و از او چيزى براى ما نقل نكرد.
ابو خيثمه نيز اين گونه اظهار نظر مى كند كه احمد به من گفت: از كثير بن عبداللّه چيزى نقل نكن.
دورى از ابن معين نقل مى كند: جدّش مصاحبتى با رسول خدا صلى اللّه عليه وآله داشته، ولى خودش از نظر نقل حديث ضعيف است.
مرّه در مورد كثير گويد: او قابل اعتنا نيست.
دارمى نيز درباره او همين اظهار نظر را دارد.
آجرى در اين زمينه مى گويد: از ابو داوود درباره او پرسيدند. پاسخ داد: او يكى از بسيار دروغگويان است.
ابن ابى حاتم نيز مى گويد: از ابو زرعه در مورد او پرسيدم.
گفت: حديثش سست و بى ارزش است.
ابو حاتم در جاى ديگر مى گويد: او فرد استوارى نيست.
نسايى مى گويد: او ثقه و مورد اعتماد نيست.
ابن عدىّ در مورد كثير اين گونه اظهار نظر مى كند: عموم روايت او قابل تبعيّت نيست.
ابو نعيم اصفهانى در مورد كثير مى گويد: على بن مدينى او را تضعيف كرده است.
ابن سعد درباره او مى گويد: كثير بن عبداللّه قليل الحديث بود و ضعيف شمرده مى شد.
ابن حجر او را اين گونه توصيف مى كند: ساجى كثير را تضعيف كرده است.
ابن عبدالبرّ ادّعاى اجماع بر ضعفش مى كند و مى گويد: كثير در نقل حديث ضعيف است، بلكه گفته شده كه ضعف او در نقل حديث مورد اتّفاق نظر علما است.
كثير از پدرش و از جدّش روايت نقل مى كند!! و ابن حبان در اين مورد مى گويد: او از پدرش و از جدّش نسخه اى ساختگى را نقل مى كند، كه ذكرش در كتاب ها جايز نيست و جز به جهت تعجّب نبايد از او نقل حديث كرد.
ابن سكن در اين زمينه مى گويد: كثير از پدرش از جدّش احاديثى را روايت مى كند كه جاى تأمّل و نظر دارد.
حاكم نيز در مورد وى مى گويد: كثير از پدرش از جدّش نسخه اى نقل كرده كه در آن احاديث منكر وجود دارد.
آن چه بيان شد سخنان علما و رجال شناسان در جرح و تضعيف كثير بن عبداللّه بود. از ميان اين سخنان، سخن ابن عبدالبرّ كفايت مى كند كه مى گويد: ضعف او در نقل حديث مورد اتّفاق نظر علما است.

(1) تهذيب التهذيب: 8 / 377.