چاره جويى گروه ديگر براى حلّ اين مشكل

چاره جويى گروه ديگر براى حلّ اين مشكل
برخى علماى اهل سنّت نمى توانند حديث بخارى را تكذيب كنند، اما از پايبندى به مفهوم و معناى آشكار و بلكه صريح اين حديث نيز شرم دارند، به همين جهت كار بر آن ها مشكل شده و براى برون رفت از اين تنگنا در دام تكلّف گرفتار مى آيند!
سهيلى ـ پس از نقل حديث بخارى كه در بخش ذبائح آمده ـ مى نويسد:
درباره اين حديث يك پرسش مطرح است: چگونه خداوند، توفيق نخوردن از گوشت قربانى بت ها و حيواناتى را كه ذبحِ شرعى نشده به زيد عطا كرد، اما رسول خدا صلى الله عليه وآله كه عصمت الهى براى او ثابت و شايسته ترين فرد به اين فضيلت در دوران جاهليت است، از اين توفيق، بى نصيب شد؟
از دو زاويه مى توان به اين پرسش پاسخ گفت:
1 . در اين حديث، ذكر نشده است كه پيامبر به هنگام ملاقات با زيد در «بلدح» ـ يعنى هنگامى كه سفره غذا را پيش روى وى نهادند ـ از آن سفره، تناول نمود; بلكه در اين حديث آمده است كه زيد بعد از آن كه غذا را پيش روى او نهادند، گفت: از آن چه بدون ذكر «بسم الله»، ذبح شده است، تناول نمى كنم.
2 . زيد نه بر اساس اديان گذشته; بلكه بر اساس نظر شخصى خود از تناول گوشت قربانى سرباز زد; زيرا در شريعت ابراهيم عليه السلام، گوشت مردار تحريم شده بود، اما چنين حكمى در مورد حيواناتى كه براى غير خدا، ذبح مى شدند، وجود نداشت; بلكه اسلام نخستين دينى بود كه حكم مذكور را تشريع نمود.
برخى اصوليون مى گويند: هر چيزى قبل از صدور حكم شرعى، مباح است. بنابراين تناول پيامبر از گوشت قربانى بت ها، عملى مباح تلقى مى شد و عدم تناول وى نيز خالى از اشكال بود.
ممكن است گفته شود: تناول از چنين گوشتى، نه مباح و نه حرام است. صحّت اين حكم نيز مورد تأييد است; چرا كه حلال بودن گوشت حيوانات مخصوص قربانى، در اديان گذشته مورد اشاره قرار گرفته و خداوند در اديان گذشته بر حلال بودن گوسفند، شتر و… صحّه گذاشته است; بدعت هاى مشركان، خللى بر حلال بودن اين حيوانات ـ كه در اديان گذشته تشريع شده بود ـ وارد نمى آورد تا اين كه پس از اسلام، اين آيه نازل شد:
(وَلا تَأْكُلُوا مِمّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللهِ عَلَيْهِ);1
و از آن چه نام خدا بر آن برده نشده است مخوريد.
به عنوان مثال، حلال بودن گوشت حيوانات مخصوص قربانى ـ كه در شريعت اهل كتاب، تثبيت شده بود ـ به قوّت خود باقى ماند و بدعت هاى اهل كتاب ـ شامل كفر و پرستش صليب ـ خللى بر اين حكم وارد نياورد; بنابراين، گوشت قربانى بت پرستان نيز بر اساس اديان گذشته، حلال به شمار مى رفت تا اين كه قرآن، حكم تحريم آن را صادر كرد.2

1 . سوره انعام: آيه 121.
2 . الروض الأنف: 2 / 360 ـ 363.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *