عدم خروج از موضوع بحث
وقتى درباره موضوعى بحث مى شود، بايد محوريت آن موضوع تا آخر بحث حفظ گردد. در بسيارى از موارد مشاهده مى شود كه وقتى طرف مقابل با مشكلى مواجه شد، از موضوع خارج مى شود; يعنى يا موضوع ديگرى را مطرح مى كند و يا به حاشيه مى پردازد. در اين مواقع نبايد به تبعيت از وى، موضوع اصلى را رها كرد و به دنبال او رفت، بلكه بايد او را به موضوع اصلى بازگرداند.
معمولا در مناظره پيرامون موضوعى كه در مورد آن بحث مى شود، مطالعه و تفكّر شده است. چنان چه طرف مناظره از بحث در اطراف موضوع عاجز و ناتوان گردد، ممكن است بحث را به موضوع ديگرى منحرف كند. اگر ما در موضوع جديد آمادگى نداشته باشيم، بحث به سود وى خاتمه خواهد يافت.
مسلماً اقتضاى انصاف آن است كه هيچ يك از طرفين به هنگام مناظره از محور اصلى بحث منحرف نگردند. كسى كه قادر به ادامه مناظره در موضوع مورد بحث نيست، اگر انصاف داشته باشد بايد در مقابل حقيقت تسليم شود و چنان چه تمايلى به پذيرش واقعيت نداشته باشد، ادب اقتضا مى كند كه حداقل بحث را متوقف و براى تحقيق بيشتر، مهلت طلب كند. در هر صورت انحراف از محور اصلى بحث امرى ناپسند و خلاف انصاف و ادب است و بايد از آن پيش گيرى كرد.