27 . قاضى بهارى و نگاهى به شرح حال او
قاضى محبّ اللّه بهارى متوفاى 1119 هجرى در نفى حجّيت اجماع شيخين (ابوبكر و عمر) و خلفاى چهارگانه مى نويسد:
در روايات آمده است: «به دو خليفه بعد از من؛ يعنى ابوبكر و عمر، اقتدا كنيد» و «بر شما باد به سنّت من و سنّت خلفاى راشدين…». بايد گفت: اين احاديث، تنها مقلّدين را مورد خطاب قرار مى دهند و صلاحيت خلفا را براى تقليد از ايشان گوشزد مى كنند؛ چرا كه اهل اجتهاد با ديدگاه خلفا به مخالفت برمى خاستند و برخى مقلّدان نيز از غير خلفا تقليد مى كردند.
درباره معارضه دو حديثِ «اصحاب من هم چون ستارگانند» و حديث «نصف دينتان را از حميرا (عايشه) اقتباس كنيد» با حديث اقتدا ـ كه در المختصر آمده است ـ بايد گفت كه آن دو حديث، ضعيف هستند.1
شرح حال بهارى در منابع رجالى اهل سنّت آمده است. زركلى مى گويد:
محبّ اللّه بن عبد الشكور بهارى هندى، به قضاوت اشتغال داشت و از بزرگان شهر بهار به شمار مى رفت. بهار شهر بزرگى است كه در شرق «بورب» هند قرار گرفته است.
بهارى در منطقه اى به نام «كَرَه» به دنيا آمد و بعدها بر مسند قضاوت «لكنهو» و آن گاه شهرستان «حيدرآباد» دكن تكيه زد. بهارى در سال هاى بعد به صدارت ممالك هند رسيد و به دريافت لقب «فاضل خان» مفتخر شد، اما اندكى بعد از دنيا رفت.
از جمله كتاب هاى او مى توان به: مسلم الثبوت فى أصول الفقه، الجوهر الفرد، سلّم العلوم فى المنطق و رساله اى اشاره نمود.2
1 . مسلّم الثبوت، بشرح الأنصارى: 2 / 231.
2 . براى آگاهى بيشتر از شرح حال او ر.ك: سبحة المرجان: 76 ـ 78، أبجد العلوم: 905، كشف الظنون، هدية العارفين، إيضاح المكنون و الأعلام: 6 / 169.